Podsumowanie Tygodnia (26.03-2.04)

Witamy Was w nowej formule Podsumowania Tygodnia! Jak na razie wszystko w pieleszach, ale już niedługo zobaczycie nas w pełnej krasie!

Polska: Julia Panicz i Zuzanna Kostrzewska

1. Andrzej Duda zawetował ustawę dotyczącą wprowadzenia tabletki „dzień po” bez recepty dla kobiet od 15 roku życia. W uzasadnieniu podano, że „prezydent, wsłuchując się w szczególności w głos rodziców, nie mógł zaakceptować rozwiązań prawnych umożliwiających dostęp dzieci poniżej osiemnastego roku życia do produktów leczniczych do stosowania w antykoncepcji bez kontroli lekarza oraz z pominięciem roli i odpowiedzialności rodziców”. Izabela Leszczyna, ministra zdrowia, zapowiedziała, że tabletka będzie i  tak dostępna od 1 maja, a rząd ma „plan B”.
2. Funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego we wtorek 26 marca przeszukali domy kilkoro polityków Suwerennej Polski, a w tym lidera ugrupowania Zbigniewa Ziobry. Ma to związek ze śledztwem dotyczącym wydatkowania Funduszu Sprawiedliwości. Na ten moment służby nie przekazały, czy w wyniku akcji udało się zebrać jakieś dowody. Wiadomo jednak, że w domu byłego ministra sprawiedliwości odnaleziono teczkę z oryginałami akt i dokumentów dotyczących sprawy jego ojca.
3. Artykuł Wirtualnej Polski dot. prokuratorki Ewy Wrzosek wywołał burzę. Według ustaleń dziennikarzy Wrzosek w listopadzie 2023 roku złożyła w sądach wnioski, które miały na celu zablokowanie działań PiS w mediach publicznych. Przypomnijmy, że w tamtym czasie, gdy wiadomo było, że władzę przejmie koalicja Lewicy, KO i Trzeciej Drogi, PiS próbował „zabetonować” media publiczne. WP poinformowało, że pisma złożone przez Wrzosek powstawały nie tylko poza siedzibą prokuratury, ale w biurze prywatnej kancelarii. Miały także zostać złożone bez zgody ówczesnej przełożonej prokuratorki.
4. Tomasz Siemoniak, koordynator służb specjalnych, na antenie TVN24 poinformował o planach rządu wobec Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Jego likwidacja była jednym z elementów umowy koalicyjnej oraz programu wyborczego Koalicji Obywatelskiej. Siemoniak przekazał, że zakończyły się prace nad projektem ustawy o likwidacji CBA. „Spodziewam się, że przed wakacjami ten projekt będzie uchwalony” – powiedział.
5. Agencji ABW przeprowadzili szeroko zakrojoną akcję w Warszawie i Tychach. Śledztwo dotyczy powiązań z rosyjską siatką szpiegowską. „Przeprowadzone czynności to wynik międzynarodowej współpracy ABW z szeregiem europejskich służb, skoordynowanej w szczególności z partnerami z Czech. W ich efekcie udokumentowano działania zmierzające do zorganizowania w państwach UE prorosyjskich inicjatyw i kampanii medialnych. Celem była realizacja założeń polityki zagranicznej Kremla, w tym osłabienie pozycji RP na arenie międzynarodowej, dyskredytacja Ukrainy oraz wizerunku organów Unii Europejskiej” – informuje ABW w oficjalnym komunikacie.
6. Szymon Hołownia i Andrzej Duda cieszą się największym zaufaniem społeczeństwa – wynika z najnowszego sondażu CBOS. Wynik marszałka Sejmu to jednak sukces pyrrusowy, ponieważ szef Polski 2050 zaliczył wyraźny spadek pozytywnych notowań – to samo dotyczy jego koalicjanta, Władysława KosiniakaKamysza. Na czele tabeli nieufności uplasowali się natomiast Jarosław Kaczyński oraz Mateusz Morawiecki.
7. Rolnicy zapowiadają po świętach kolejne protesty. Tym razem nie będą jednak blokować dróg, a pojadą przed biura poselskie. Pomysł krytykuje wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak.

Bliski Wschód/Afryka: Martyna Kucybała

1. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła uchwałę wzywającą do zawieszenia broni w Gazie, a Stany Zjednoczone wstrzymały się od głosu. Jest to pierwszy raz, kiedy Rada wezwała do zawieszenia broni od rozpoczęcia wojny w październiku, po kilku nieudanych próbach. Izrael wstrzymał wylot delegacji do Stanów Zjednoczonych i skrytykował działania USA.

2. Rada Konstytucyjna Senegalu potwierdziła zwycięstwo w wyborach prezydenckich kandydata opozycji Bassirou Diomaye Faye. Faye, antysystemowy kandydat i sojusznik popularnego działacza opozycji Ousmane Sonko, zdobył ponad 54 procent głosów i tym samym w wieku 44 lat został najmłodszym prezydentem w Afryce. Jego zwycięstwo nastąpiło zaledwie 10 dni po zwolnieniu z więzienia.

3. Palestyński premier Mohammad Mustafa utworzył w czwartek nowy gabinet, w którym będzie także pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych. Dla Mustafy priorytetem jest natychmiastowe zawieszenie broni i wycofanie się Izraela z Gazy, a także umożliwienie napływu dużych ilości pomocy humanitarnej. Hamas skrytykował mianowanie Mustafy.

4. W „historycznym” orzeczeniu izraelskiego Sądu nakazano rozpoczęcie poboru ortodoksyjnych Żydów do wojska od 1 kwietnia. Sędziowie odrzucili wniosek premiera o dodatkowe 30 dni na rozstrzygnięcie sprawy. Partie charedim ostro skrytykowały decyzję Sądu Najwyższego, a Icchak Goldknopf określił ją jako stanowiącą „poważną krzywdę dla tych, którzy trudzą się w Torze” oraz jako „plamę i hańbę”.

Kultura: Maja Ciężkowska

1. Aukcja rekwizytów filmowych miała miejsce w dniach 20-24 marca tego roku. Organizatorem eventu był dom aukcyjny Heritage Auctions, a pierwsze miejsce pod względem ceny oraz zainteresowania zajęły drzwi z filmu Titanic, które w finalnych scenach możemy widzieć jako, dosłownie, deskę ratunkową Rose, graną przez słynną Kate Winslet. Ich nowy właściciel musiał wydobyć z kieszeni 718 750 dolarów, by móc poszczycić się swoim zakupem.
2. Już od 26 kwietnia będziemy mieć możliwość, by podziwiać jedyne dzieło słynnego malarza, jakie obecnie znajduje się w polskich zbiorach. Autentyczność „Wiejskich chat pośród drzew” została potwierdzona niedawno, a dzieło, liczące sobie prawie 150 lat, dołączy do wystawy w Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie. Powstało we wczesnym etapie kariery Vincenta van Gogha.
3. Świeżo ukończona, nowa kładka pieszo-rowerowa, 28 marca została w końcu oddana do użytku dla warszawiaków oraz turystów. Poszczycić się może 452 metrami długości, które pozwalają podziwiać cichą Wisłę pod sobą. Rafał Trzaskowski uznał obiekt za nową wizytówkę stolicy, a już pierwszego dnia wiele osób zjawiło się, by podziwiać czwartkowy zachód słońca.

Włochy: Łukasz Cieśliński

1. Nie ustają problemy włoskich ziem. Kolejne na przełomie ostatnich miesięcy trzęsienie ziemi nawiedziło północno-wschodnie Włochy. Jak poinformowało Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC), trzęsienie miało magniturę 5 w skali Richtera. Wstrząsy były odczuwalne także poza Włochami. Trzęsienie ziemi zarejestrowano na głębokości około 10 kilometrów. Na szczęście, nie odnotowano zniszczeń ani rannych – zapewnił włoski dziennik “Corriere della Sera”. Dodał, że odnotowano co najmniej sześć wstrząsów wtórnych, z których najsilniejszy miał magnitudę 2,3. Wstrząsy odczuwalne były wWenecji i Bolonii, w Austrii w Innsbrucku i Linzu, w Niemczech w Monachium, w Chorwacji w Rijece i Zagrzebiu, w Słowenii w Lublanie i w Szwajcarii w Zurychu. Sejsmolodzy informują, że na ten moment nie ma większego zagrożenia wybuchem jednego z włoskich wulkanów.

2. Kolejne zmartwienie dla katolickich wiernych. Nieobecność papieża Franciszka na Drodze Krzyżowej w Koloseum w Wielki Piątek wywołała niepokój nie tylko w Rzymie i Watykanie, ale na całym świecie. O tym, że 87-letni Argentyńczyk nie pojawi się na nabożeństwie, poinformowano dopiero w chwili jego rozpoczęcia. Po tej wiadomości zapanowało poruszenie wśród tysięcy wiernych zgromadzonych w stolicy Włoch. Miejscowa prasa pisze o coraz bardziej kruchym zdrowiu papieża. Co raz głośniej mówi się o tym, iż Bergolgio może pójść w ślady swojego zmarłego poprzednika, Benedykta XVI, i abdykować po upływie 11 lat posługi apostolskiej. Jak informuje przypapieska agencja prasowa, “Papież Franciszek nie wziął w piątek udziału w Drodze Krzyżowej odbywającej się w rzymskim Koloseum, aby chronić swoje zdrowie przed innymi wydarzeniami Wielkiego Tygodnia”.

3. Włoskie ministerstwo obrony nie próżnuje. Włoscy piloci będą w ramach działań sił NATO monitorować przestrzeń powietrzną nad Macedonią Północną. Władze Macedonii Północnej i Włoch podpisały porozumienie w sprawie włączenia włoskiego lotnictwa do natowskiej misji patrolowania przestrzeni powietrznej nad terenami macedońskimi. Za patrolowanie przestrzeni powietrznej Macedonii Północnej odpowiadały dotąd samoloty sąsiedniej Grecji, z którą z racji sporów terytorialnych między krajami od wielu lat nie panowały przyjacielskie relacje, a które to były bezpośrednim powodem zmiany nazwy kraju z Macedonia na Macedonia Północna w 2019 roku. Ministrowie obrony Macedonii Północnej i Włoch, Slawjanka Petrowska i Guido Crosetto, podpisali w piątek, 26 marca, w Skopje porozumienie w sprawie włączenia włoskiego lotnictwa bojowego do natowskiej misji patrolowania przestrzeni powietrznej nad Macedonią Północnej – poinformowała agencja Beta.

Strefa Gazy: Grzegorz Jerzy Gniady

1. Zostały znalezione ciała palestyńskiej lekarki Yusry Al-Maqadmy i jej syna, doktora Ahmeda Al-Maqadmy. Oboje zostali  rozstrzelani przez izraelską armię podczas  ataku na kompleks medyczny Al-Shifa i zachodnie obszary Gazy. Tego samego dnia izraelska armia całkowicie zniszczyła szpital Al-Shifa w Gazie. Izraelscy żołnierze podpalili oddział chorób nerek, oddział położniczy, oddział leczenia nowotworów, oddział oparzeń, kostnicę i urządzenia chłodnicze. Zniszczyli został także budynek przychodni lekarskiej. Tym samym szpital Al-Shifa przestał istnieć. O świecie 1 kwietnia 2024 roku, po dokonaniu całkowitego zniszczenia szpitala izraelska armia wycofała się na południowy zachód od Gazy.
2. W Gazie nie ma już porodów normalnej wielkości. W XXI wieku dzieje się to w okupowanej Palestynie: „Lekarze nie widzą już w Gazie noworodków normalnej wielkosci. Dominic Allen, urzędnik Funduszu Ludnościowego ONZ ds. okupowane. Palestyny, potwierdził dziś w piątek, że „lekarze nie przyjmują już porodów w normalnych rozmiarach” w Gazie, zauważając, że 180 kobiet cierpiących z powodu głodu i odwodnienia rodzi każdego dnia w Strefie Gazy w wyniku agresji okupacyjnej i oblężenia. Dominic Allen, urzędnik Funduszu Ludnościowego Narodów Zjednoczonych ds. okupowanej Palestyny, powiedział podczas wideokonferencji prasowej z Jerozolimy: „Osobiście opuściłem Gazę w tym tygodniu i przepełniał mnie strach o milion kobiet i dziewcząt w Gazie, o 650 tysięcy w wieku rozrodczym, a zwłaszcza dla 180 kobiet. Rodzą codziennie”. Dominic Allen bije na alarm, ostrzega świat i wysyła apel do społeczności międzynarodowej i Organizacji Narodów Zjednoczonych po tym, jak odwiedził szpitale w północnej Strefie Gazy, które nadal zapewniają opiekę położniczą.
3. W izraelskim nalocie na klub Shujaiya, w którym mieszczą się uchodźcy  na wschód od miasta Gaza, zginęło 15 osób, a dziesiątki zostały ranne.
4. Cytat ze strony izraelskiej syjonistycznej gazety: „Hadashut Hamot”: W Gazie doszło do trudnego zdarzenia. Co najmniej 5 izraelskich helikopterów przetransportowało około 15 rannych żołnierzy i oficerów ze Strefy Gazy do szpitali Soroka, Shaare, Zedek, Belinson i Ichilov. Ich rany były różne, niektóre z nich bardzo poważne. To izraelskie oświadczenie oznacza, że ​​będą ofiary śmiertelne, które zostaną ogłoszone później, zgodnie z naszą wiedzą o izraelskiej metodzie radzenia sobie ze stratami.  W ten sposób syjoniści radzą sobie z wiadomościami o swoich stratach. Ci izraelscy żołnierze zostali dzisiaj zabici lub ranni przez pojedynczy palestyński pocisk wystrzelony przez palestyńskiego bojownika ruchu oporu w Gazie.

Chiny: Rafał Wącław

1. Niewypłacalność chińskich firm z szarej strefy bankowej, w tym giganta Zhongzhi Enterprise Group, wzbudza obawy na całym świecie. Bankructwo banku Zhongzhi o wartości 64 mld dolarów podkreśla poważne problemy finansowe sektora prywatnego w Chinach. Eksperci ostrzegają przed powolnym wchodzeniem gospodarki chińskiej w stagnację, pomimo deklarowanego wzrostu PKB. Chociaż izolacja Chin od światowych perturbacji może być korzystna, ich problemy mogą prowadzić do dalszej destabilizacji handlu światowego i wzrostu presji na eksport.

2. Nowe wytyczne w Chinach zakazują wykorzystania procesorów amerykańskich producentów, Intela i AMD, oraz systemu operacyjnego Windows firmy Microsoft w systemach komputerowych administracji państwowej i lokalnej. Zgodnie z informacjami “Financial Times”, nowe dyrektywy mają promować krajowe rozwiązania technologiczne. Chińskie agencje rządowe i firmy państwowe mają do 2027 roku przejść na lokalne technologie, co może wymagać inwestycji sięgających 91 mld USD. To kolejny krok w dążeniu Chin do uniezależnienia się od zagranicznych technologii.