źródło zdjęcia: diy-elektronika.pl
Czym są półprzewodniki?
XXI wiek charakteryzuje się wysokim poziomem globalizacji i nowoczesnymi technologiami nie znanymi wcześniej w historii świata. Niektórzy z nas żyją z dnia na dzień, omijając codziennie coś ważnego, od czego zależy coraz większa sfera naszego życia, nawet nie zdając sobie z tego sprawy – mowa konkretnie o półprzewodnikach. Półprzewodniki to materiały o przewodności elektrycznej pośredniej między przewodnikami takimi jak miedź, a izolatorami, jak na przykład szkło. W przemyśle elektronicznym są one kluczowe do produkcji urządzeń takich jak diody, tranzystory czy układy scalone.
Wiele sprzętów elektronicznychtakich jak smartfony, komputery, karty graficzne czy procesory, nie powstałoby bez produkcji półprzewodników. Ludzie kupujący elektronikę na całym świecie nawet nie orientują się, że wchodząc w posiadanie gotowych produktów myślą, iż każdą usterkę w tymże sprzęcie naprawi mechanik lub inny specjalista.
Tymczasem rzeczywistość jest dużo bardziej skomplikowana. Przedsiębiorstwa takie jak tajwański Taiwan Semiconductor Manufacturing Company Limited (TSMC) lub holenderskie Advanced Semiconductor Materials Lithography (ASML) są ważnymi ogniwami łańcucha dostaw półprzewodników i firmami o skali globalnej. Pierwsze przedsiębiorstwo jest producentem układów krzemowych i produkuje najnowocześniejsze półprzewodniki na świecie, a drugie odpowiada za wyprodukowanie najnowocześniejszego na świecie sprzętu litograficznego do wytwarzania samych półprzewodników.
Czytając niniejszy tekst można zauważyć, że mamy do czynienia z wysokimi technologiami (ang. high-tech) – są to wyroby charakteryzujące się zaawansowanymi rozwiązaniami, które wykorzystują najnowsze osiągnięcia naukowo-techniczne. Nie są to więc towary, które może naprawić każdy. Wątpliwe jest, by na świecie istniała choć jedna osoba, która byłaby w stanie samodzielnie wyprodukować chociaż jeden mikrochip.
Mikrochip to elektroniczne urządzenie, które zawiera obwody komputerowe zwane układami scalonymi. Jest to jedna z najważniejszych innowacji w historii ludzkości. Prawie wszystkie nowoczesne produkty wykorzystują technologię chipową. Dlatego między innymi tajwański TSMC jest taki ważny dla gospodarki światowej. Współcześnie bez mikrochipów i innych półprzewodników ani my, ani państwa nie są wstanie w pełni funkcjonować, a uzależnienie od nich potęguje coraz szybszy rozwój technologiczny oraz cyfryzację życia publicznego.
Przykładów wpływu półprzewodników na produkcję, gospodarkę i życie codzienne jest bardzo dużo. W 2021 roku ograniczone dostawy półprzewodników spowodowane zerwanymi łańcuchami dostaw w czasie pandemii ograniczyły znacznie produkcję w branży motoryzacyjnej. Wiele zakładów produkcyjnych w Polsce czy w Europie miało ograniczone możliwości produkcyjne i znajdywały się w stanie zarządzania kryzysowego.
Dlaczego półprzewodniki są takie ważne?
Mimo popularyzacji tematu półprzewodników w mediach społecznościowych i sporego sukcesu przełożonej na język polski książki Christa Millera „Wielka wojna o chipy. Jak USA i Chiny walczą o technologiczną dominację nad światem”, półprzewodniki nadal pozostają w cieniu debaty publicznej i ich tematyka nie jest poruszana w mainstreamowych mediach.
Dlatego musimy zdać sobie sprawę z tego, jak bardzo półprzewodniki są ważne w dzisiejszych czasach. Wydaje mi się, że poszerzenie o nich wiedzy wręcz leży w interesie społeczeństwa, a skoro ich los jest powiązany z codziennym funkcjonowaniem ludzi to śledzenie wydarzeń międzynarodowych powiązanych z półprzewodnikami wydaje się rzeczą obowiązkową.
Wcześniej wspomniane TSMC leży na tajwańskiej wyspie, do której roszczenia terytorialne zgłasza Chińska Republika Ludowa (ChRL). Równolegle trwa zaciekły wyścig technologiczny między Pekinem a Waszyngtonem na polu półprzewodników, od których w zasadzie zależy pozycja dominująca na globie. Aktualny lider wysokich technologii Stany Zjednoczone nie chce utracić pozycji mocarstwa numer jeden, a ChRL chce przegonić obecnego hegemona.
Zatem jeśli Pekin dokona inwazji na Tajwan i zdobędzie nad nim kontrole, globalna gospodarka może stać się zakładnikiem Państwa Środka ze względu na zdobycze technologiczne, a jeśli ChRL wyprzedzi w technologii półprzewodników USA i Zachód, również może narzucić swoją wizję własnego ładu międzynarodowego wielu gospodarkom świata.
Oczywiście są to najczarniejsze scenariusze, aczkolwiek tematyka półprzewodników powinna być znacznie częściej omawiana i śledzona przez media niezależne, jak i głównego nurtu. Półprzewodniki towarzyszą nam na co dzień, a jednak ich pochodzenie wywodzi się z bardzo skomplikowanego łańcucha dostaw, zależnego od wielu decyzji politycznych i będącego rozgrywką między najważniejszymi graczami w stosunkach międzynarodowych.
